ЗÆРДÆЙЫ БАЦÆУЫН — Искæй хиуыл баууæндын кæнын, искæй хъусдард химæ раздахын. Барсæгаты зæрдæйы бацæут исты амалæй. гъе та уæ сæрæн исты хос скæнут. (Беджызаты Ч. Мæсгуытæ дзурынц.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
УД ХЪУЫРМÆ СХÆЦЦÆ УЫН — Тынг стыхсын. Æрыгон æлдары уд йæ хъуырмæ схæццæ, цонджы тых басаст... (Хъайтыхъты А. Фыдохы арт.) Бирæгъ йæ хуыккомы сыдæй мæлынмæ рцыд. Йæ уд йæ хъуырмæ куы схæццæ, уæд загъта: – уæддæр мæлын æмæ мæлын, исты амал скæнон. (Джыгкайты Белæ. Бирæгъ … Фразеологический словарь иронского диалекта
УД ÆРЦÆУЫН — 1. Хи æрæмбарын. Мæ уд мæ мидæг æрцыд, фæлæ ницы амал ардтон, куыд схызтаин уыцы арф уæрмæй. (Мюнхены хабæрттæ. Ц. 1962, 45.) 2. Æхцондзинад банкъарын … Фразеологический словарь иронского диалекта
УАСÆГОЙ — Ирон адæмон сфæлдыстады мæргътыл бирæ таурæгътæ ис. Уыдон сын æвдисынц сæ мифологион равзæрд, сæ æцæг миниуджытæ. Ис Уасæгойыл дæр ахæм таурæгъ. «Хорз, æфсармджын æмæ фæрныг хæдзары бахъомыл рæсугъд, гуырвидауц, зæвæттæм дзыккуджын чызг. Бинонты… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ХЕТÆДЖЫ УАСТЫРДЖИЙЫ КУВÆНДОН — см. Священная роща Хетага – Хуыцау, табу Дын уæд! – Хуыцау, хистæрæй, кæстæрæй, сылгоймагæй, нæлгоймагæй Дыл нæхи фæдзæхсæм æмæ нын ахъазгæнæг у. – Хуыцау, зæххыл цыдæриддæр цæуы – цинæй дæр, зианæй дæр – иууылдæр Дæуæй аразгæ сты, æмæ Дæм фылдæр … Словарь по этнографии и мифологии осетин
БАРАСТЫР — Мæрдты бæсты хицау. Уæлæуыл цыдæриддæр ис, уыимæ удæгас адæм дæр, уыдон сты Стыр Хуыцауы фæрцы. Чи амæлы, уыдон та бахауынц Мæрдты бæстæм, Барастыры дæлбармæ. Барастырмæ стыр бартæ ис. Цалынмæ адæймаг амæла, уæдмæ йын йæ бæстæм фæндаг нæй, куы… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ДЗЕРАССÆ-РÆСУГЪД — тж. САСАНА Ахæм номимæ дæр æмбæлы кадджыты – Донбеттыры чызг, Нарты Æхсæртæджы ус, Уырызмæг, Хæмыц, Сатана æмæ Сырдоны мад. Уымæй равзæрдысты дунейы фыццаг куыдз Силæм æмæ Уырызмæджы бæх хъулон Æрфæн зæххон бæхты фыдæл. Уый йæ дыууæ хоимæ фæцалх… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
МИНÆВАР — см. МИНÆВАР – перевод Чызгæрвыст æмæ чындзхасты æгъдæуттæ... Худгæ цæсгæмттæ, хъæлдзæг ныхæстæ, фарны куывдтытæ... Ирон фæндырдзагъд, къахкъухтыл кафт, нæртон симд, чындзхонты зард... Рахонынц чындзы, йæ иу уæхскыл мæйты мæйрухс æрттивы, иннæ… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ТÆФÆРФÆС КÆНЫН — см. ТÆФÆРФÆС КÆНЫН – перевод Зиан æфснайынц фылдæр хатт дыккаг кæнæ æртыккаг бон. Фыццаджыдæр зианы уæз хиуæттæ æмæ сыхбæстыл æнцайы. Иу дыууæ сахаты бæрц куы рацæуа зианы ахицæныл, уæд мæрдджынты кæрты дуармæ сыхæгтæ æмæ хионтæ æгъдаудæттæг… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ФÆНДАГ ССАРЫН — 1. Хорз хъуыддагыл биноныгæй ныллæуын: хорз цард кæнын, хорз хъуыдыйыл ныххæцын. Вступить на путь. 2. Искæй ахаст химæ здахыны амал ссарын … Фразеологический словарь иронского диалекта
ÆФСОНДЗЫ БЫН — Искæй дæлбариуæджы бын уын. Абреуæгтæ кæд тынг тыхстысты æфсондзы бын, уæддæр сын хъалонæй ирвæзыны амал нæ уыд. (Букуылты А. Зарæг баззад цæргæйæ.) Сæрибарыл тохгæнæг сыхаг адæмы фарс рахæцыны бæсты сæхæдæг барвæндæй сæ зонгуытыл бырыдысты… … Фразеологический словарь иронского диалекта